Goedkoop is niet per definitie beter en dit is waarom

Werken aan je persoonlijke financiën houdt meestal (ook) in dat je wilt gaan besparen op je kosten. Maar dat betekent niet per definitie dat alles zo goedkoop mogelijk moet zijn. Sterker nog; ik denk dat veel ‘goedkopere’ alternatieven zelfs op lange termijn veel duurder kunnen zijn. In deze blog vertel ik je daar graag meer over.

Goedkoop is niet per definitie beter voor jezelf

Er zijn veel redenen waarom goedkoop niet per definitie beter is, maar laten we beginnen met de redenen die het dichtstbij ons staan. Zo gaan goedkopere producten bijvoorbeeld vaak minder lang mee. Er zijn zelfs veel goedkope alternatieven die bedoeld zijn om slechts eenmalig te gebruiken (denk aan wegwerpbestek, wegwerp BBQ’s, etc). Je doet jezelf en je portemonnee geen plezier met dit soort artikelen. En ook met veel andere producten is dit het geval. Ik kan mij nog een loungeset herinneren van een welbekende goedkope partij – ik zal geen namen noemen haha – dat al vrij snel van ellende uit elkaar viel. Dacht ik een koopje te hebben gevonden, maar in de praktijk heb ik bijna €150,- weggegooid.

Daarnaast heb je ook nog het fenomeen dat je bij winkels met goedkope artikelen (Action, Xenos, Big Bazar, H&M, Primark) uiteindelijk veel meer producten koopt dan dat je oorspronkelijk van plan was te kopen. 😂 Dus ja, dan ben je uiteindelijk alsnog duurder uit.

Goedkoop is niet per definitie beter voor de economie

Stiekem vinden we het allemaal geweldig wanneer we dezelfde artikelen voor een betere prijs kunnen krijgen. Maar tegelijkertijd kan dit een crime zijn voor de (lokale) economie. En laat ik daarbij eerst zeggen: ik voel mij als individu totaal niet verantwoordelijk voor (deze) economie. Vooral niet een economie dat gebaseerd is op overconsumptie. Maar dat is voer voor een andere blog 😇 Economie is complex. En ik ben ook geen econoom. Ik ben zelfs geen financieel expert. Desondanks zie ik verschillende aspecten waarvan ik de kriebels krijg.

• Bedrijven concurreren elkaar kapot. Als consument zien wij daar eerst de voordelen van (yeah, goedkopere producten!). Maar op langere termijn heeft dat ook nadelen. Als bedrijven elkaar kapot concurreren, is de kans groot dat er uiteindelijk één bedrijf overeind blijft staan. Welke vervolgens een monopolie heeft. Wat natuurlijk totaal niet gunstig is voor consumenten. Nu is dit stukje in de praktijk véél complexer dan hoe ik het hier beschrijf, dus neem dat met een korreltje zout. Maar goedkope producten ‘dumpen’ op de markt, heeft wel meer nadelen dan dat wij als consument beseffen.
• Het dwingt andere partijen (die kwalitatief betere producten produceren/verkopen) om goedkopere producten aan te bieden. Dit gaat dan meestal ten koste van hun eigen marge (wat op langere termijn ook nadelig is) of ten koste van de kwaliteit en/of service. Zo zijn veel vliegtuigmaatschappijen gedwongen om onder andere slechtere stoelen te gebruiken om kosten te besparen, omdat ze anders niet konden concurreren met de prijsvechters. Eerlijk… Zelfs één uur vliegen naar London vind ik een ramp in de stoelen van easyJet. En let er ook op dat er bij deze prijsvechters vaak bijkomende kosten zijn (bagage, hoge administratieve kosten, etc), waardoor je alsnog duurder uit bent dan je had verwacht.

En wat je natuurlijk ook veel ziet is dat vooral grotere budget winkels de plek innemen van lokale aanbieders. In Amerika heb je bijvoorbeeld Walmart. Ga je naar Walmart, dan hoef je niet meer naar de bakker, slager, apotheek, bouwwinkel, etc. Je kunt er vrijwel álles vinden. Dit lijkt in eerste instantie geweldig voor de consument (ben er zelf ook vaak genoeg geweest – scheelt heel veel tijd 🙈), maar voor de lokale economie is het een ramp.

Op langere termijn is het voor de consumenten ook slecht: al die bedrijven gaan failliet, deze mensen hebben nieuwe banen nodig, geven minder geld uit, etc. Het maakt de hele omgeving een stuk armer. Eigenlijk gaat lokaal alles in een neerwaartse spiraal zodra deze  bedrijven de lokale markt penetreren. Toch blijven we er massaal producten kopen, want dat lijkt in eerste instantie goed voor onze portemonnee.

Goedkoop is niet per definitie beter voor het milieu

Ik hoef hier vast niet een heel betoog te houden over waarom we beter geen plastic tasjes en andere wegwerpartikelen kunnen gebruiken. En waarom we plastic eigenlijk beter kunnen vermijden. Eigenlijk weten we allemaal dondersgoed dat deze (vooral goedkope) materialen erg slecht zijn voor het milieu. Het zijn vaak de goedkope materialen die het meest vervuilend zijn. En we maken véél producten, want: consumptiemaatschappij. De manier waarop wij omgaan met (toch ook vaak goedkope) spullen, is een nachtmerrie voor het milieu. We weten het allemaal en toen doen we er vrij weinig aan.

Ik ben geen heilige, maar de afgelopen tijd ben ik mij wel veel meer bewust van de spullen die ik gebruik en wat voor impact dit heeft op het milieu. Dus nee, ik koop liever geen goedkope producten wanneer dit betekent dat het (erg) slecht is voor het milieu. En wist je dat veel duurzame producten ook goedkoper zijn? Vooral wanneer je het berekend over een langere periode.

En weet je, grote bedrijven hebben geen enkel belang bij het milieu. Enige wat telt is winst maken, zoveel mogelijk. En dat is natuurlijk ook wel logisch, want anders zouden we het een stichting noemen in plaats van een bedrijf. Maar houd er wel rekening mee dat niet alle bedrijven integer zijn. De hierboven genoemde Walmart is niet alleen een nachtmerrie voor de lokale economie, maar ook voor het milieu. In verschillende landen zijn zij flink op de vingers getikt.

Goedkoop is niet per definitie beter voor de mens

Mijn intentie is om de blogs op deze website vooral luchtig te houden, met een vrolijke en positieve ondertoon. Maar met dit soort onderwerpen is dat best wel lastig. 😅 We weten allemaal dat veel van de producten afkomstig zijn uit derdewereldlanden. En dat de omstandigheden van deze arbeiders niet zo best zijn. Er is een Nederland een winkelketen dat bekend staat om zijn goedkope kleding (ik zal wederom geen namen noemen). Deze winkelketen staat er óók om bekend dat ze niet alleen slecht zijn voor arbeiders in derdewereldlanden, maar dat ze ook de arbeiders in Nederland zéér slecht behandelen. Voor mij persoonlijk een reden om hier niks te kopen, hoe goedkoop het ook mag zijn. Dit soort winkelketens maakt mensen alleen maar armer, zowel in Nederland als in andere landen.

Kijk ook naar het grotere geheel en de lange termijn

Veel dingen die erg goedkoop lijken, kunnen voor het grotere geheel en/of op langere termijn juist erg schadelijk zijn. Voor jezelf als consument, maar ook vooral voor de (lokale) economie. Gaat jouw lokale economie achteruit, dan ondervind je daar zelf ook consequenties van. Vind je dit onderwerp interessant, dan vind je het concept van de Donuteconomie wellicht ook interessant. Of misschien de documentaire Walmart: The High Cost of Low Price van Brave New Films (BNF).

Ik zeg overigens niet dat álle goedkope producten slecht zijn voor jezelf, de economie, het milieu en/of de mens. Ik zeg alleen dat goedkope producten niet per definitie beter zijn. En dat het niet slecht is om af en toe voor een duurder alternatief te kiezen, vooral wanneer dit op langere termijn beter is voor iedereen. 🙏 Werken aan je persoonlijke financiën betekend niet dat je altijd maar voor de goedkoopste optie moet kiezen, maar dat je soms ook verantwoordelijkheid moet nemen voor mens, dier en milieu.